O Apalpador (Por Tania Pose)

Achégase o Nadal e os nenos e nenas de Galiza esperan emocionados a chegada de Papá Noel e/ou dos Reis Magos, esquecendo que o que os seus devanceiros esperaban era a baixada do Apalpador do monte. É unha mágoa que se borre a figura de tan mítico personaxe da historia do noso pobo, polo que non ven de máis facelo nacer de novo, aínda que só sexa en papel e non na imaxinación chea de ilusión dos rapaces e rapazas galegos.

O Apalpador baixaba a  noite do vinte e catro ou do trinta e un de decembro para visitar ós cativos da zona, ós que lles tocaba o ventre para comprobar se comeran ben durante todo o ano, deixándolles logo unha presada de castañas e desexándolles que tiveran un ano novo cheo de felicidade e fartura, murmurándolles “así esteas todo o ano”.

Consérvanse cantigas que os pais e nais cantaban ós seus fillos e fillas o día antes da chegada deste personaxe tradicional, tales como a seguinte, que foi interpretada na actualidade polo grupo Malvela.

 

Vai-te logo meu ninim/nininha,

marcha agora pra caminha.

Que vai vir o Apalpador
a palpar-che a barriguinha.

 ·············

Já chegou o dia grande,

dia do nosso Senhor.

Já chegou o dia grande,

E virá o Apalpador.

·············

Manhã é dia de cachela,

que haverá gram nevarada

e há vir o Apalpador

c´uma mega de castanhas.
·············

Por aquela cemba,

já vem relumbrando
o senhor Apalpador

para dar-vos o aguinaldo

         Por unha vez, aínda que sexa só nun recunchiño do noso corazón, situemos o Apalpador por riba das figuras capitalistas foráneas que no seu día se impuxeron, cambiando unha lonxeva tradición por unha fonte de consumo.